Điền kinh Việt Nam thống trị đấu trường SEA Games đã 2 kỳ liên tiếp gần đây (2017, 2019) khi vượt qua đại kình địch Thái Lan trên bảng xếp hạng toàn đoàn. Trong khi các nội dung chạy 100m, 400m, 800m, 1500m, 5000m và 3000m vượt chướng ngại vật… là sân chơi của các tuyển thủ Việt Nam và gây được chú ý lớn thì những tấm huy chương vàng ở nội dung đi bộ lại có phần ít được quan tâm.

Ở môn đi bộ, hai cái tên Nguyễn Thị Thanh Phúc và Nguyễn Thành Ngưng đã thống trị bảng vàng các giải đấu quốc nội, vài kỳ SEA Games và từng vươn ra đấu trường Olympic. Tuy nhiên, cặp chị em ruột của điền kinh Đà Nẵng này đã bước vào giai đoạn “chín” của sự nghiệp và đi bộ Việt Nam đang tìm kiếm người thay thế.

Gập ghềnh đường đến với đi bộ

Phùng Kim Quang sinh năm 2003, quê gốc ở Ba Vì (Hà Nội), trong một gia đình có 2 anh em trai. Ngay từ nhỏ, Kim Quang đã thể hiện tố chất của một chàng trai ưu vận động và chơi tốt nhiều môn như: chạy, đá cầu, cầu lông, bóng đá… Năm lớp 6, thấy Quang có năng khiếu về thể thao, các thầy cô giáo đã cho cậu tham gia các cuộc thi chạy tại trường cấp 2.

Thấy cậu em họ có tố chất thể thao, chị họ con nhà bác đã giới thiệu Quang với đội năng khiếu của huyện. Bằng nỗ lực và quyết tâm lớn, Quang đã phấn đấu có được suất trong đội điền kinh năng khiếu của huyện. Những ngày đầu theo điền kinh, Quang được huấn luyện bởi thầy Nguyễn Văn Toản, người hiện đang trực tiếp dẫn dắt Phạm Thị Thu Trang, cô gái gây kinh ngạc khi giành huy chương vàng đi bộ nữ SEA Games 30 cuối năm 2019.

Sau 2 năm tập các nội dung chạy, Quang được thầy Toản hướng sang nội dung đi bộ. Và cái duyên đến với bộ môn này bắt đầu. “Ở thời điểm đó, bộ môn đi bộ vẫn còn mới và đang thành lập nên cần VĐV. Thầy Toản hướng tôi thử thực hiện bài kiểm tra để lựa chọn xem có thích hợp với bộ môn đi bộ này hay không. Và tôi không được chọn. Nhưng may mắn lại đến với tôi, do không đủ số lượng VĐV nên tôi đã được chọn ở lượt kiểm tra thứ hai…” - Phùng Kim Quang kể về ngày mới bước chân vào bộ môn điền kinh.

Hơn 5 năm để định hình hướng đi triển vọng

Trong những ngày đầu tập luyện với HLV Nguyễn Văn Toản, Phùng Kim Quang đã được dạy những bài học đầu tiên để trở thành một VĐV chuyên nghiệp. “Gắn bó được 2 năm với môn chạy, mặc dù thời gian cũng không quá dài được gắn bó với thầy Toản nhưng tôi luôn coi thầy là một người thân của mình, một người chú đúng nghĩa.

Sau khi được chọn vào đội đi bộ, tôi tập luyện dưới sự hướng dẫn của thầy Nguyễn Phi Hồng. Đến năm 2018, tôi có duyên gặp lại thầy Toản và được tập luyện cùng, trong khi thầy Hồng phụ trách huấn luyện các VĐV lứa tuổi dưới. Cuối năm 2019 thầy Toản huấn luyện chị Phạm Thị Thu Trang trên đội tuyển và hiện tại tôi đang tập luyện dưới sự huấn luyện của HLV Nguyễn Văn Khoa” - Phùng Kim Quang cho biết.

Trong năm 2019, Kim Quang bắt đầu có thành tích tốt và giành 3 tấm huy chương tại các giải trẻ trong nước. Nhưng giải trẻ vô địch quốc gia 2020 tại Tây Ninh mới là thời điểm Phùng Kim Quang tỏa sáng. Chàng trai 17 tuổi xuất sắc phá kỷ lục quốc gia nội dung đi bộ 5000m nam của tiền bối Dương Hữu Tín (Nghệ An) xác lập năm 2013 khi 18 tuổi... tới 11 giây. Thông số 23 phút 14 giây 21 (23:14.21) bắt đầu giúp Quang trở thành cái tên đáng chú ý của đi bộ Hà Nội sau 5 năm thực hiện kế hoạch đường dài phát triển bộ môn này.

Giấc mơ SEA Games ở “tuổi thần tiên”

Đạt thành tích đáng nể ở giải trẻ quốc gia, Phùng Kim Quang lọt mắt xanh các nhà quản lý điền kinh Hà Nội. Ông Lại Phúc Lộc, Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện Thể thao Hà Nội, cho biết: "Chúng tôi cố gắng đầu tư để Quang có thành tích vươn tầm khu vực, châu lục và thậm chí cả thế giới. Ban huấn luyện có kế hoạch đưa các VĐV đi thi đấu cọ xát tại các giải mở ở Thái Lan và Singapore và mục tiêu của thể thao Hà Nội là để Quang có suất ở đội tuyển quốc và đạt được thành tích tốt nhất tại SEA Games 31 sắp tới".

Vô đối ở lứa tuổi của mình tại giải trẻ, nhưng ở sân chơi lớn hơn là Giải Điền kinh Vô địch Quốc gia, Phùng Kim Quang vẫn chỉ là cậu em “xách giày theo học đàn anh”. Quang đạt thông số 1:37:03 và giành huy chương đồng nội dung đi bộ 20km nam tháng 11 năm ngoái, sau đàn anh đoàn Đà Nẵng là Nguyễn Thành Ngưng (1992, 1:32:43, HCV) và Võ Xuân Vĩnh (1991, 1:35:31, HCB).

Để có thể cạnh tranh với hai đàn anh trên trong việc tìm suất dự SEA Games 31, cũng như giành huy chương nội dung đi bộ 20km nam, Phùng Kim Quang còn rất nhiều việc phải làm. Chàng trai sắp tròn 18 tuổi này cần phải cải thiện sức bền và kỹ thuật. Từ thông số 1 giờ 37 phút ở giải quốc gia, Kim Quang cần phải rút ngắn thành tích xuống 1 giờ 35 mới đủ sức cạnh tranh huy chương đồng và khoảng 1 giờ 31 mới có thể hy vọng giành huy chương vàng SEA Games 31.

“Tại Việt Nam, hai anh Võ Xuân Vĩnh và Nguyễn Thành Ngưng là những người tôi rất hâm mộ. Bởi vì hai anh đều đạt được những thành tích cao, nhiều huy chương trong nước và nước ngoài. Mục tiêu của tôi trong năm 2021 là giành được vé tham dự SEA Games 31, thi đấu và cạnh tranh để giành được huy chương” - Phùng Kim Quang quyết tâm trước ngưỡng cửa lớn của sự nghiệp mới bắt đầu.