Mái tóc bồng bềnh, mái trước rũ xuống gần ngang tầm mắt. Nụ cười lúc nào cũng có vẻ gượng gạo nhưng tươi cùng giọng nói ồm oàm, thỉnh thoảng nói lại bặm môi. Trên sân, những bước chạy thoăn thoắt. Nhìn vào đó, tất cả đều liên tưởng đến Công Phượng. Nhưng, đó là Phạm Xuân Tạo, cầu thủ được ví với Công Phượng. Và hành trình đến với bóng đá của tiền đạo thuộc U19 Tuyển chọn Việt Nam chông chênh đến nhường nào…

Hy sinh để chị… đi học
Xuân Tạo sinh ra ở miền quê nghèo thôn Tế Cầu, xã Hồng Đức, Ninh Giang (Hải Dương). Thuở mới lên 6, lên 7, Tạo ít có sự chăm sóc từ bố mẹ khi bố mẹ vào nam làm lụng kiếm sống. Cậu bé nhỏ nhắn này ở cùng ông bà nội và chị gái.
Với Tạo, tuổi thơ là những ngày rong ruổi khắp quê nhà sau mỗi giờ lên lớp. Tình cờ, năm lên lớp 5, ở xã có tổ chức trại hè thiếu niên nhi đồng, vì đội bóng của thôn thiếu người nên chị của Tạo kéo vào để đá. Nào ngờ đâu, Tạo đá tốt, sau đó được vào đội bóng của trường. 
“Đó cũng là cơ duyên chứ trước đó, tôi chơi đá bóng cho vui thôi chứ không mê mấy”, Tạo nhớ lại. Vào đội bóng của trường, Tạo “ăn tập” nề nếp khi tuần tập 3-4 buổi. Những ngày không tập, cậu bé nhỏ nhắn này cứ chiều chiều ra bãi sân trống ở làng xem mấy anh đá bóng. “Khi nào đội bóng thiếu người rồi tôi mới vào đá, cũng chỉ đá vui thôi”, chàng trai sinh năm 2001 giãi bày. 
 

Chỉ là vô tình đến với bóng đá nhưng Tạo đá được, đá tốt và ngay trong năm đó, cậu được các thầy ở Hải Dương tuyển thẳng. “Lúc đó gia đình tôi khó khăn, bố mẹ đi làm xa, hai chị em ở nhà với ông bà nội, chị gái lại đang học đại học. Đi đá bóng lúc đó chỉ nghĩ đỡ đần một phần tiền cho bố mẹ. Thế là tôi quyết định đi”, Tạo kể.
Ngay trong năm đầu gia nhập U13 Hải Dương, Xuân Tạo trở thành Vua phá lưới giải U13 toàn quốc 2014 với 10 bàn thắng để góp công vào tấm HCB của đội nhà. “Mới đầu khi vào đá bóng, tôi không nghĩ sẽ đi xa đâu mà chỉ cố được bao nhiêu thì sẽ đỡ vất vả cho bố mẹ bấy nhiêu”, Tạo tâm sự với giọng điệu trầm xuống.

Ánh sáng… Quang Hải
Vì Hải Dương chỉ có tuyến U13 nên sau giải đấu đó, Xuân Tạo khăn gói lên đầu quân cho Trung tâm bóng đá Viettel. Những khó khăn từ đây bủa vây lấy chàng trai nhỏ nhắn này. “Ở Viettel chú trọng đào tạo kỹ thuật, tâng bóng, cảm giác bóng… nhưng những kỹ năng này ở Hải Dương tôi không tập tốt.
Buổi nào tập xong giáo án cũng tập thêm nhưng cảm thấy bản thân không như mong đợi. Đôi lúc cũng nản nhưng cứ nghĩ về bố mẹ, tôi lại thêm ý chí vượt khó”, Tạo giãi lòng.
Với chàng trai gốc Hải Dương này, điều khiến anh cảm thấy tự ti là về thể hình. Một hai năm vào Viettel nhưng chiều cao của Tạo cũng chỉ nhỉnh hơn đôi chút khi chỉ cao 1.53m trong khi các bạn vọt hẳn về sức vóc. Tạo cảm thấy lo. Cậu nghĩ đến mua thuốc phát triển chiều cao nhưng sợ tác dụng phụ nên thôi, để phát triển tự nhiên.
 

“Thời điểm đó tôi cũng 15, 16 tuổi rồi. Cứ mỗi lần thi đấu hay tập luyện mà tranh chấp không hơn đối thủ tôi tức lắm”, Tạo kể lại. Nhiều lần đâm ra nản, một lần nhặt bóng ở vòng loại U19 Quốc gia 2016, Tạo thấy Quang Hải đá. Cậu mê mệt, vừa nhặt bóng mà mắt cứ tròn xoe theo từng động tác xử lý của Hải “con”.
“Tôi học cách đá thông minh của anh ấy. Anh Hải không bao giờ tranh chấp bóng tay đôi mà nhận quả bóng từ đồng đội để tỉa khe. Tôi về ghi lại những điểm mạnh của Quang Hải để lưu lại, học hỏi về sau”, Tạo nhớ lại.
Ấy vậy, chiều cao không phát triển khiến Tạo không trụ lại được ở Viettel. Cuối năm 2017, anh nhận giấy thanh lý. “Tôi như mất hết niềm tin. Mẹ cũng bảo về, về đi học lấy cái bằng cấp ba rồi đi làm”, Tạo kể. Tình cờ, Tạo ở lại Viettel có việc và được HLV Nguyễn Thành Công khuyên nên tìm nơi khác để tập vì thấy có khả năng, tố chất để chơi bóng. 
Thế là, Tạo hứa với mẹ “con đã theo thì cho con theo nốt mai sau có như thế nào thì con chịu cũng được”. Trước Tết Nguyên đán, cậu một mình ra bến xe, lủi thủi bắt xe vào SHB Đà Nẵng thử việc. Được nhận và sau Tết vào Đà Nẵng tập luyện, Tạo cứ đinh ninh “chắc rồi cũng ở đến đây học hết cấp 3 có bằng rồi về đi làm việc khác”.
Nắm bắt tâm lý tiêu cực của Tạo, các thầy ở SHB Đà Nẵng định hướng lại và Tạo bình tâm lao đầu vào tập luyện. Không ngại khó, trước mỗi giải đấu, Tạo tự mình đến các trung tâm thể hình để tập thể đến 9 giờ tối mới về. Tạo muốn tăng nền tảng thể lực để có thể vào giải sung sức nhất trước khi nghĩ đến việc phát triển chiều cao.
Bước ngoặt đến với chàng trai sinh năm 2001 này. Ở lượt về vòng loại U19 Quốc gia 2019, do đội bóng thiếu tiền đạo cắm nên Tạo được kéo từ tiền vệ cánh sang tiền đạo cắm. “Thầy bảo đá với SLNA đá phòng ngự phản công lấy tốc độ. Trận đó đội thắng 2-0, tôi có cơ hội nhưng không ghi bàn. Đó là trận đấu đầu tiên mà tôi đá trọn 90 phút vì trước đó chỉ đá 60 – 65 phút hoặc thay người lúc đối thủ mỏi mệt. Từ đó về sau tôi đá trọn 90 phút đều đặn”, Tạo kể.
Như “cá gặp nước”, Tạo tìm lại chính mình và dần khẳng định vị trí ở U19 SHB Đà Nẵng và mới nhất là một suất vào đội U19 Tuyển chọn Việt Nam tham dự U19 Quốc tế 2019.

“Xin đừng so sánh tôi với anh Công Phượng”
Mái tóc bồng bềnh, mái trước rũ xuống gần ngang tầm mắt. Nụ cười lúc nào cũng có vẻ gượng gạo nhưng tươi cùng giọng nói ồm oàm, thỉnh thoảng nói lại bặm môi. Trên sân, những bước chạy thoăn thoắt. Nhìn Tạo, có nét hao hao giống Công Phượng.
Anh được ví như “Tiểu Công Phượng”. Thế nhưng, với Tạo “tôi không thích mấy vì lối đá khác hẳn Công Phượng. Tôi dùng tốc độ nhiều hơn, dắt bóng không được tốt mà chủ yếu dùng 1, 2 chạm rồi bứt tốc. Nó khác hẳn với anh Phượng.
Anh ấy là đàn anh, đá giải quốc tế nhiều rồi. Tôi nghĩ không thể so sánh với anh ấy được, mình còn trẻ thôi chứ chưa biết mai sau có được như anh ấy hay không”, Tạo giãi bày.
Trước trận bán kết U19 Quốc gia 2019, cái tên Xuân Tạo bỗng xuất hiện nhiều hơn như là “Tiểu Công Phượng”. “Trước trận bán kết, biết được thế tôi không dám đọc tin tức hay lên mạng xã hội, chỉ nghĩ cố gắng vì đội, bản thân chứ không nghĩ vì ai cả. Tôi muốn khẳng định bản thân của mình, không muốn giống ai cả”.
Tạo bảo rằng, “Tôi không biết vì sao để tóc bồng bềnh này giống anh Phượng luôn. Tôi để tóc như thế này ở U17, kiểu như mái tóc thích thích của mình. Nhiều người bảo giống nhưng mình không biết giống gì. Tôi vẫn còn trẻ mà và phải cố gắng hơn nữa để khẳng định mình”.