Nhắc tới grappling – kĩ thuật khống chế đối phương, yếu lĩnh và tôn chỉ khác biệt nhất của những môn võ có kĩ thuật này chắc chắn là việc “khóa chết” những đòn đánh uy lực từ các môn võ đánh đứng (striking). Không cho đối thủ tạo khoảng cách ra đòn, áp sát và ăn điểm từ những đòn đánh cự li gần, bào mòn thể lực bằng áp lực theo thời gian, grappling đã sản sinh ra những chiến thuật “khó coi” nhất nhì giới MMA.

Lay-and-Pray – “Há miệng chờ sung”

“Nằm và cầu nguyện” hay “há miệng chờ sung” có lẽ là từ để mô tả chính xác nhất, và cũng trực quan nhất những gì chiến thuật Lay-and-Pray được thực hiện.

Hoàn toàn khống chế đối thủ dưới mặt sàn bằng các kĩ năng grappling, một võ sĩ sẽ được coi là sử dụng lay-and-pray khi họ không tìm cách thực hiện những cú ground-and-pound triệt để nhằm gây knockout đối thủ. Thay vì thế, lay-and-pray mang thiên hướng khống chế bằng các kĩ năng di chuyển trên mặt sàn của các môn võ grappling (được gọi là control/transition).

Nếu xét trên thang tính điểm của một võ sĩ sử dụng lay-and-pray so với ground-and-pound, thì sự khác biệt chính là việc thông số về các đòn đánh hiệu quả. Nếu ground-and-pound thể hiện rõ ràng bằng những cú đánh uy lực gây sát thương trong mắt khán giả, cũng như trên bảng số liệu – thì lay-and-pray lại khó có thể nhìn ra trên bảng số liệu, bởi chiến thuật này nhắm tới cách đánh giá về grappling hiệu quả đã được nhắc tới trong hệ thống tính điểm của MMA.

Lay-and-pray là cuộc chiến dai dẳng không hồi kết trên mặt thảm

Chính vì sự thiếu tích cực trong nỗ lực ra các đòn đánh đẹp mắt, nên lay-and-pray được xem như chiến thuật dễ bị khán giả “boo” nhất mỗi khi xuất hiện. Không đòn đánh striking đẹp mắt, không những cú giã gạo ground-and-pound đầy bạo lực, lay-and-pray được gắn với những cụm từ rất “thê thảm” như “rúc háng”, “bám càng”, “ôm ấp lăn lộn” …

Trong làng MMA, các võ sĩ nổi tiếng với các tình huống chiến thuật lay-and-pray phải kể đến Jon Fitch, Jake Shields, Ben Askren hay Geogre St Pierre – mặc dù cựu vô địch 2 hạng cân của UFC vẫn thường sử dụng ground-and-pound, thế nhưng khi đối đầu với các võ sĩ có nền tảng grappling tốt như Nick Diaz, Jake Shields hay Jon Fitcht, “The Rush” vẫn phải tìm cách chiến thắng bằng lay-and-pray khi bị đối phương kéo xuống sàn.

"Lăn lộn" có lẽ là cách mô tả chân thực nhất về "lay-and-pray"

Wall-and-stall – Tựa lồng, thiên đường của “clinch”

Tương tự như lay-and-pray, tình huống wall-and-stall được mô tả khi một võ sĩ có xu hướng ép đối thủ tựa lưng vào thành lồng, từ đó cả 2 sẽ bước vào giai đoạn so kè kĩ năng ôm ghì (clinch) và ra đòn ở cự li này. Sinh ra chỉ dành cho võ đài sử dụng lồng sắt, wall-and-stall cũng có một phiên bản “quyến rũ” hơn của chính nó, tương tự như “cặp đôi” lay-and-pray và ground-and-pound – đó chính là “dirty boxing”.

Đều bắt đầu với việc ép sát đối thủ khi vẫn còn đang đánh đứng, nhưng với dirty-boxing, võ sĩ sẽ tìm khoảng cách để ra đòn ở cự li gần với áp lực cao – một phương án tuyệt vời với những võ sĩ có sải tay ngắn, lực đánh mạnh nếu phải đối phó với các đối thủ có lợi thế về chiều cao cũng như lối đánh di chuyển.

Tuy nhiên, nếu dirty-boxing đặt mục tiêu “tìm kiếm cơ hội ra đòn ở cự li gần” thì wall-and-stall lại đúng như tên gọi – ép đối thủ vào thành lồng triệt để và rơi vào tư thế giằng co. Bị đánh giá tiêu cực hơn cả lay-and-pray, bởi ít nhất lay-and-pray còn có cơ hội thực hiện các đòn khóa siết, còn với wall-and-stall, hầu hết những gì xuất hiện chỉ là các đòn đánh “lấy lệ”.

Các võ sĩ sử dụng wall-and-stall thường nằm ở nhóm các võ sĩ có nền tảng Wrestling tốt, có khả năng tạo áp lực cao nhưng phải đối mặt với các đối thủ có kĩ năng chống vật. Lúc này, việc dồn ép đối phương vào thành lồng là phương án an toàn nhất để chiếm được ưu thế về sự chủ động kiểm soát sàn đấu.

Wall-and-stall là những pha giằng co tương tự như thế này

KẾT

Xuất hiện như hai phương án “tối tăm” nhất của các tay đấm có lợi thế về Wrestling, Grappling và khả năng dồn ép thể lực, Lay-and-Pray và Wall-and-Stall được xem như các chiến thuật/tình huống bị “kì thị” rất nhiều trong MMA.

Trong lịch sử võ tổng hợp, có không ít võ sĩ dù có thành tích ổn định như Jon Fitch hay Jake Shields đã bị UFC “ruồng bỏ” ngay lập tức khi thua trận vì thường sử dụng lối đánh này. Hay thậm chí, huyền thoại như George St Pierre, hoặc cựu vô địch bất bại của Bellator/ONE Championship Ben Askren dù sở hữu chuỗi thắng dài – cũng không thể tránh khỏi sự chỉ trích từ khán giả khi buộc phải đưa trận đấu vào những tình huống trên.

Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận, Lay-and-Pray và Wall-and-Stall chính là cơn ác mộng của những võ sĩ yếu kém về grappling và thể lực, những võ sĩ mang tư tưởng “chỉ cần striking” hoặc “chỉ việc knockout trước khi bị vật ngã” lên sàn MMA. Nếu may mắn không phải đối mặt dưới những cơn mưa ground-and-pound hoặc dirty-boxing, hãy thử tưởng tượng, bạn bị đối phương kéo xuống sàn, chẳng thể ra đòn, cũng chẳng phải chịu đòn, tất cả những gì diễn ra đó là bị đối phương “quần thảo” như một hình nộm, đứng dậy với cơ thể không mấy trầy xước và bị tuyên bố …… thua trận.