Kun Khmer còn có tên gọi là Pradal Serey, là môn võ thuật có nguồn gốc từ Campuchia. Theo tiếng Campuchia, Kun là võ, Khmer có nghĩa là người Khmer - vì vậy tên gọi Kun Khmer hiểu đơn giản là "võ thuật của người Khmer", một cách gọi tương tự với Muay Thái của Thái Lan, Muay Lào của Lào.
Kun Khmer bắt nguồn từ Đế quốc Khmer vào năm 802 sau Công Nguyên và được sử dụng trong quân đội. Trong thời đại này, quân đội Khmer tập luyện các kĩ thuật chiến đấu có và không có binh khí - sau này được hệ thống vào môn võ Kun Khmer. Các hình thức sơ khai của Kun Khmer trong quân đội và chiến tranh đã được ghi chép qua những bức phù điêu, khắc đá tại các ngôi đền cổ Bayon, Banteay Chhmar và Angkor - tuy nhiên sau này phần lớn bị phá hủy trước các cuộc xâm lăng của người Xiêm (Thái Lan).
Kun Khmer sở hữu hệ thống kĩ thuật sử dụng các đòn đấm - đá - chỏ - gối và ôm ghì (clinch) dể tấn công, quật ngã đối thủ. Đặc biệt, các võ sĩ Kun Khmer được biết tới nhờ khả năng áp dụng các đòn tay và cùi chỏ nhiều hơn những môn võ tương đồng trong khu vực như Muay (Thái Lan, Lào), Leth Wei (Myanmar).
Trước khi được hiện đại hóa, các võ sĩ Kun Khmer thi đấu trong các hố/bãi đất trống sau mỗi mùa thu hoạch tại các lễ hội, đền chùa, tuyển chọn cho quân đội hay biểu diễn trước hoàng gia. Võ sĩ thi đấu với tay trần, dây thừng quấn tay hoặc thậm chí sử dụng vỏ sò bọc khớp ngón tay để tay sát thương.
Sau khi thực dân Pháp xâm lược Campuchia cuối thế kỉ 19, môn võ này dần được thể thao hóa theo Quyền Anh phương Tây với găng thi đấu, võ đài dây và các hiệp đấu tính giờ (3 hiệp 5 phút).
Sau thời kì thống trị của chủ nghĩa Khmer Đỏ, Kun Khmer dần được hồi sinh và phát triển thông qua các giải đấu, với sự tham gia của hệ thống truyền thông quốc gia.
Hiện tại, Kun Khmer được quản lý bởi Liên đoàn Quyền Anh Campuchia (Cambodia Boxing Federation) được thành lập năm 1961. Các võ sĩ, trọng tài, giải đấu đều phải có giấy phép của CBF để tham gia mọi hoạt động.
Ngoài lãnh thổ Campuchia, Kun Khmer đã thành lập được một số liên đoàn tại các quốc gia như Pháp, Đức, Australia, Tây Ban Nha, Italia. Các hoạt động nằm trong chương trình bảo tồn và phát triển môn võ Kun Khmer, hướng tới đưa vào chương trình thi đấu các đại hội thể thao quốc tế và hệ thống thi đấu chuyên nghiệp.
Tranh cãi xung quanh Kun Khmer bắt nguồn từ sự thống trị của Đế quốc Khmer trong quá khứ ở một vùng rộng lớn kéo dài từ lãnh thổ Thái Lan, Campuchia, Nam Lào và miền Tây Nam Bộ của Việt Nam ngày nay. Đặc biệt, các quốc gia như Thái Lan và Lào ngày nay chịu ảnh hưởng nhiều từ văn hóa Khmer cổ.
Do đó, người Khmer khẳng định các môn võ thuật đối kháng hiện nay ở khu vực bán đảo Đông Nam Á đều có nguồn gốc từ môn võ Kun Khmer. Dù vậy, những chứng tích thô sơ trong văn hóa võ thuật Kun Khmer phần lớn đã bị phá hủy trong các cuộc xâm lăng của người Xiêm thuộc vương quốc Ayuthhaya (Thái Lan) vào thế kỉ 15.
Năm 1995, trong cuộc họp ASEAN, Campuchia đã đề xuất một tên gọi chung cho các phong cách võ thuật ở khu vực là "võ Sovannaphum" hoặc "võ thuật Đông Nam Á (SEA Martial Arts)". Trong tiếng Khmer, sovannaphum là "vùng đất vàng" hay còn được gọi là suvarnabhumi trong tiếng Thái, cách đặt tên này được đề xuất với mục tiêu thống nhất tên gọi các hình thức võ thuật tương đồng nhau.
Tuy nhiên, các quốc gia khác đặt biệt là Thái Lan đã không đồng ý vì muốn giữ nét đặc trưng trong tên gọi của riêng mình. Đặc biệt khi người Thái Lan đã dành nhiều công sức phát triển Muay Thái trở thành môn thể thao vươn tầm thế giới, nền tảng của nhiều môn võ thuật hiện đại như Kickboxing hay MMA.
Năm 2005, trong lần đầu tiên Thái Lan đưa Muay Thái vào chương trình thi đấu SEA Games, Campuchia đã không gửi võ sĩ thi đấu như một cách phản đối tên gọi Muay Thái. Mãi tới năm 2017 tại kì SEA Games 29 ở Malaysia, Campuchia mới cử võ sĩ tham gia thi đấu Muay Thái và giành huy chương Vàng đầu tiên.
Vào tháng 1/2023, Kun Khmer chính thức được đưa vào chương trình thi đấu SEA Games 32 (từ ngày 5 tới 17/5) theo đề nghị của nước chủ nhà Campuchia, thay thế cho môn Muay Thái đã xuất hiện ở 6 kì đại hội trước đó.
Trước đó, tên gọi Kun Khmer (Muay) được đề xuất vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận Campuchia với lý do dễ gây hiểu lầm với hai môn võ láng giềng là Muay Thái và Muay Lào.
Sau đó, việc loại bỏ Muay trong tên gọi đã vấp phải sự phản đối của Thái Lan. Liên đoàn Muay Thế giới đã kêu gọi tẩy chay, cảnh báo cấm các võ sĩ thi đấu Kun Khmer tại SEA Games 32 không được tham gia các giải đấu thuộc hệ thống của mình trong năm 2023.
Sau quá trình thảo luận, Thái Lan đã tuyên bố nhượng bộ, không cản trở quá trình tổ chức môn Kun Khmer tại SEA Games 32 để tránh các tranh chấp quốc tế, tuy nhiên chưa rõ lệnh cấm với các võ sĩ Muay Thái ở những quốc gia khác tham gia thi đấu tại đại hội tới có được triển khai hay không?
Dư luận xoay quanh tên gọi "Kun Khmer" tại SEA Games 32 giữa Campuchia và Thái Lan đã trở nên nóng hơn khi Liên đoàn Muay Thế giới lên tiếng.
Đội hình tiêu biểu vòng 12 MLS chứng kiến sự góp mặt của bộ đôi Inter Miami là Lionel Messi và Luis Suarez sau màn toả sáng trước New York RB
Thành Đô 2024 là lần thứ 4 giải cầu lông vô địch đồng đội nam thế giới - Thomas Cup được tổ chức tại Trung Quốc và chứng kiến chiến thắng chung cuộc thuộc về Trung Quốc.
Một nam VĐV về nhất cuộc thi chạy marathon nhưng sau đó không được công nhận danh hiệu do BTC đánh trượt thành tích vì lỗi… nhận nước không đúng luật trên đường chạy.
Ở sự kiện lớn đầu tiên trong năm của Matchroom, Eklent Kaçi sẽ tới Vương quốc Anh với tư cách là nhà ĐKVĐ, sau khi đánh bại Joshua Filler 13-4 tại trận chung kết năm 2023.
Vừa không bảo vệ được sân nhà, ĐKVĐ Denver Nuggets còn không tận dụng được việc Rudy Gobert vắng mặt tại Game 2 và để thua thêm một trận blow-out trước Timberwolves.
Ngay sau khi vô địch Scottish Open 2024, Dương Quốc Hoàng tiến tới UK Open song song cuộc đua tranh suất dự Reyes Cup với Carlo Biado.
Lionel Messi lại nhận thêm một giải thưởng của vòng đấu ở MLS sau kỳ tích lập được cùng Inter Miami trước New York Red Bulls.
Lịch thi đấu, trực tiếp billiards UK Open năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải billiards UK Open năm 2024 mới nhất.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Champions League, bao gồm cuộc đối đầu Real Madrid vs Bayern Munich.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Conference League, bao gồm cuộc đối đầu Club Brugge vs Fiorentina.
FIFA đã công bố bảng xếp hạng futsal thế giới cho cả nam lẫn nữ. Nền futsal mạnh Thái Lan đều nằm trong Top 10, bỏ khá xa Việt Nam.
Khán giả Anh cuối cùng cũng biết sẽ phải trả bao nhiêu tiền để được xem và cổ vũ Tyson Fury ở trận thống nhất đai kinh điển boxing hạng nặng với Usyk.
Mẫu kỷ niệm chương dành cho những VĐV hoàn thành đường chạy của Ho Chi Minh City Night Run Eximbank 2024 đã chính thức lộ diện. Bạn đã sẵn sàng để sở hữu một tấm huy chương đặc biệt như thế này?
Đội hình dự kiến trận đấu giữa PSG và Dortmund thuộc vòng bán kết Champions League vào lúc 2h00 ngày 8/5. Cập nhật đội hình trận PSG vs Dortmund.
Thua đậm Crystal Palace, MU đã chịu đứng 3 nỗi xấu hổ trong một mùa giải của kỷ nguyên Ngoại hạng Anh, bao gồm việc chịu nhiều thất bại nhất.
AS Roma đã mất vị trí thứ 5 kèm suất dự Champions League vào tay Atalanta. Trong khi đó, nhà cựu vô địch Napoli chính thức từ bỏ mục tiêu này.
MU đã chính thức rời khỏi Top 7 Ngoại hạng Anh 2023/2024 sau khi thua đậm Crystal Palace. Điều đó có nghĩa, họ có thể vắng mặt ở cúp châu Âu mùa tới.
Theo đuổi triết lý chiến thắng, vậy tỷ lệ thắng của tân HLV trưởng ĐTQG Việt Nam Kim Sang Sik là bao nhiêu phần trăm trong sự nghiệp cầm quân?
Chuyên gia của tờ Bild đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Champions League, bao gồm cuộc đối đầu PSG vs Dortmund.
MU đang cạnh tranh suất dự cúp châu Âu mùa tới thông qua cả Ngoại hạng Anh lẫn FA Cup, nơi họ đã lọt vào trận chung kết. Vậy điều gì sẽ xảy ra với Quỷ đỏ?
Từ ngày 7/5/2024, MSI 2024 sẽ bước vào những trận đấu vòng phân nhánh với sự tham gia của 8 đội tuyển mạnh nhất thế giới.
Dù bị đánh ngã ngay hiệp 1 bởi một tình huống sơ suất, "Quái vật Nhật Bản" Naoya Inoue vẫn thể hiện đẳng cấp tuyệt đối khi giải quyết đối thủ Luis Nery ngay sau đó.
Sau giải các nội dung chạy tiếp sức vô địch thế giới 2024 tại Bahamas cuối tuần qua, đã có 70 đội chạy tiếp sức giành thẳng vé tham dự Olympic Paris 2024.
Xem lịch MSI 2024 trên webthethao.vn. Cập nhật lịch thi đấu MSI LOL 2024 mới nhất - giải đấu quốc tế đầu tiên trong năm của bộ môn Liên Minh Huyền Thoại.
Tưởng chừng Cleveland Cavaliers sẽ không thể vượt qua được cái bóng của LeBron James và cái dớp đã kéo dài hơn 3 thập kỷ, thế nhưng điều đó đã thay đổi.
Cựu đội trưởng Watford, Troy Deeney, nhận được suất đặc cách bị đánh giá là gây sốc của Giải billiards UK Open Pool Championship 2024.
Cập nhật trực tiếp trận Boxing hạng super-bantamweight của nhà vô địch tuyệt đối Naoya Inoue trước đối thủ đến từ Mexico - Luis Nery.
HLV Kim Sang Sik nêu rõ triết lý của ông và tin vào khả năng tạo kỳ tích cùng bóng đá Việt Nam trong ngày ra mắt chính thức trên cương vị HLV trưởng.
Lần đầu tiên kể từ năm 2012, cầu lông Trung Quốc giành hết các ngôi vô địch của những giải đồng đội thế giới như Sudirman Cup, Uber Cup và Thomas Cup.
Tối ngày 5/5 và rạng sáng ngày 6/5 chứng kiến đoạn cuối của hành trình lịch sử của Billiards Pool Việt, khi Dương Quốc Hoàng vô địch Scottish Open 2024.
Trực tiếp giải billiards Scottish Open năm 2024 hôm nay. Cập nhật link xem trực tuyến billiards Scottish Open mới nhất.
Hiệp hội bóng đá Indonesia (PSSI) đang tìm mọi cách để thuyết phục CLB Cerezo Osaka cho phép ngôi sao gốc Hà Lan Justin Hubner nhả người cho trận cầu quyết định tấm vé dự Olympic 2024.
Nội dung hai môn phối hợp (duathlon) của giải triathlon các câu lạc bộ vô địch quốc gia 2024 tại TPHCM có một sự cố với Phạm Tiến Sản, người đang nắm giữ 2 HCV duathlon SEA Games gần đây nhất.
Những Ngọc Thuận, Quốc Duy, Từ Thanh Thuận,... sẽ góp mặt tại giải bóng chuyền nam Hà Tĩnh, một trong những giải đấu chất lượng của dải đất miền Trung.
Bảng xếp hạng MLS mùa giải 2024 mới nhất. Xem BXH giải bóng đá nhà nghề Mỹ được Webthethao.vn cập nhật hôm nay chính xác.
FIVB Club World Championship 2024 đã tìm ra 6/8 đội bóng tham dự, 2 cái tên còn lại được xác định sau giải vô địch các CLB nữ châu Á.
Sau 5 set đầy kịch tính Imoco Conegliano hoàn tất mùa giải trong mơ với chiến thắng đầy kịch tính trước Milano ở trận Chung kết CEV Champions League.
Ngay sau khi Cristiano Ronaldo lập hat-trick cho Al Nassr, đến lượt Lionel Messi cũng ghi bàn với Inter Miami, tiếp tục cuộc đua vua phá lưới mọi thời đại.
Lionel Messi đã thực hiện 5 pha kiến tạo trong trận Inter Miami thắng New York RB, bao gồm đường chuyền “không cần nhìn” cho Matias Roja lập công.
Chelsea đã vượt qua MU trên bảng xếp hạng Premier League sau màn huỷ diệt West Ham, duy trì hy vọng giành vé dự cúp châu Âu mùa tới.