Nhiều ngôi sao NBA và người hâm mộ đã bị sốc với mức lương bèo bọt của Scottie Pippen trong The Last Dance, khi anh chỉ nhận 18 triệu USD trong vòng 7 năm gắn bó với Chicago Bulls, tính ra là hơn 2 triệu trong một mùa giải.

Mức lương của Pippen chỉ cao thứ sáu tại Chicago Bulls và xếp thứ 122 trên toàn NBA. Một phép so sánh đơn giản là cựu cầu thủ sinh năm 1965 sẽ nhận số tiền ngang với Andre Roberson của Oklahoma City Thunder nếu thi đấu vào thời điểm này. Một sự bất công quá lớn đối với cầu thủ từng 7 lần lọt vào đội hình All-star.

Vào thời điểm đó, ông chủ Jerry Reinsdorf và GM Jerry Krause nhất quyết không đàm phán lại, tận dụng khoản lương bèo bọt của Scottie Pippen để gia cố đội hình bằng những gương mặt khác nhằm nhắm tới chức Vô địch. All-star Game MVP 1994 không bằng lòng nhưng cũng chẳng thể làm gì cho tới khi chuyển đến Houston Rockets năm 1998 với mức lương cao gấp 4 lần.

Vậy tại sao Chicago Bulls có thể thoải mái trả ít tiền cho Pippen trong khoảng thời gian lâu đến vậy? Câu trả lời đơn giản tới không ngờ: chẳng có bất cứ luật lệ nào bảo vệ quyền lợi cầu thủ vào năm 1991. Quỹ lương hiện đại có hàng tá quy định phức tạp, nhưng những phép tính ấy chưa xuất hiện ở thập kỷ 90. Hướng dẫn duy nhất thời đó là các đội không được phép vượt quá trần lương, trừ khi gia hạn hợp đồng với cầu thủ cũ.

Trên thực tế, những hợp đồng kỳ lạ kiểu Scottie Pippen không hiếm. Không có mức lương tối đa, không có thời hạn hợp đồng tối đa, và thậm chí còn chẳng cần phải đưa ra con số cụ thể, đó là tình trạng chung của cả giải đấu. Chris Webber ký hợp đồng tân binh dài tới ... 15 năm với Golden State Warriors, còn David Robinson nhận số tiền cao bằng mức trung bình của hai cầu thủ lương cao nhất NBA.

Trở lại với trường hợp của cầu thủ sinh năm 1965, mọi thứ bắt đầu từ bản hợp đồng tân binh dài 6 năm. Chicago Bulls may mắn khi ông quyết định gia hạn ngay ở mùa giải thứ tư. Nếu Pippen-25-tuổi làm điều tương tự ở thế kỷ XXI, công cuộc đàm phán sẽ diễn ra trong nháy mắt với mức lương tối đa, gia tăng 8% sau mỗi 12 tháng trong vòng 5 năm. Nhưng đây là năm 1991, và người ta có thể điền bất cứ thứ gì trong hợp đồng. Cầu thủ xuất sắc thứ hai của Chicago Bulls gật đầu với con số 18 triệu USD trong 5 mùa giải.

Đứng trên góc nhìn của Scottie, lựa chọn này thực sự dễ hiểu. Ông lớn lên trong gia đình có 12 người con. Bố và một người anh trai của Scottie là người khuyết tật, và gánh nặng kinh tế đổ dồn lên vai cầu thủ của Bulls. Và cần nhớ rằng khoản lương ông cao thứ 16 NBA vào thời điểm đó, con số không tệ với cầu thủ chưa từng dự All-star. Những người đại diện bất lực trong việc thuyết phục số 33 ký bản hợp đồng ngắn hạn hơn, vì họ dự đoán được về một tương lai vững vàng của giải đấu, còn thân chủ thì không.

Mùa giải 90-91, trần lương cho các đội bóng chỉ là 11,9 triệu USD. Tới nắm cuối hợp đồng của Pippen, con số đó tăng gấp rưỡi, lên 26,9 triệu. Chính Scottie Pippen, Michael Jordan và Chicago Bulls đã thay đổi bộ mặt của NBA trên sóng truyền hình. Trước thời của họ, các trận Playoffs vẫn chưa được truyền hình trực tiếp.

Lần đầu Scottie Pippen vào Chung kết, chỉ có 17,2 triệu người theo dõi. Ở lần cuối cùng, con số đó tăng gấp đôi, 29 triệu khán giả. Lượng xem tăng đồng nghĩa với giá trị bản quyền truyền hình tăng, lợi nhuận giải đấu tăng và quỹ lương cũng lần đầu tiên bùng nổ chóng mặt. Điều đó diễn ra trong suốt 7 năm Pippen lọt vào đội hình All-star - 7 năm đỉnh cao.

Khoan, từ từ, có gì đó sai sót ở đây ư? Không phải chúng ta vừa đọc được hợp đồng mới của Scottie Pippen chỉ có thời hạn 5 thôi sao? Vậy đáng lẽ ông phải được gia hạn với một mức lương cao hơn rồi chứ?

Đúng là thỏa thuận của Pippen với ban lãnh đạo Bulls là 5 năm, nhưng bản hợp đồng này lại không xóa đi 2 năm còn lại trong hợp đồng tân binh, đồng nghĩa với việc ông cam chịu cống hiến cho đội nhà những 7 năm tiếp theo để nhận số tiền chỉ vỏn vẹn 18 triệu USD.

Thực ra, khoảng thời gian ấy phải được tính là 8 năm. Scottie và đội bóng đi tới ký kết hợp đồng vào nửa đêm sau game Chung kết cuối cùng của năm 1991, thời hạn cuối các đội trình báo thay đổi về cấu trúc quỹ lương trong mùa giải. Trước đó, Jerry Krause đã lựa chọn Toni Kukoc tại kỳ Draft và giữ 1,6 triệu USD để phòng trường hợp cầu thủ người Croatia chuyển đến giữa mùa . Nhưng điều đó không xảy ra, và Ban lãnh đạo hối thúc Pippen sớm gia hạn để tận dụng số tiền không dùng tới trong quỹ lương năm đó, đồng thời chỉ phải trả cho ông 16,4 triệu trong 7 năm tiếp theo.

Con số thực lĩnh của Scottie Pippen không thay đổi, nhưng hành động này của Bulls gián tiếp đẩy anh xuống thấp hơn trên bảng xếp hạng tiền lương tại NBA. Sau nhiều năm tỏa sáng và không dính chấn thương nặng nào, ông nhận ra mình đã bỏ qua cơ hội lớn khi ký hợp đồng quá sớm và quá dài. Trong khi đó, người đồng đội Michael Jordan nhận mức lương 33,1 triệu USD, cao gấp 12 lần số tiền mà ông nhận được.

Scottie Pippen kiếm được 100 triệu USD từ những tấm séc trong sự nghiệp 17 năm thi đấu tại NBA, nhưng gần 80 triệu đến trong 6 mùa giải cuối cùng, khi ông không còn ở đỉnh cao sự nghiệp. Chicago Bulls đã có thể tái đàm phán để đưa cho ông những gì xứng đáng, nhưng Reinsdorf và Krause lại tận dụng tình thế để xây dựng một đội hình đầy sao. Đúng là chiến lược ấy hiệu quả và mang lại 6 chức Vô địch, nhưng lại làm hỏng mối quan hệ giữa Scottie Pippen với đội bóng biến ông trở thành huyền thoại.