Trong phần trước, chúng tôi đã cùng bạn đọc trao đổi về những nguyên tắc và yếu lĩnh căn bản của giai đoạn Khai cuộc. Tới đây xin được bắt đầu bước vào từng loại hình khai cuộc phổ thông, được nhiều người lựa chọn và vận dụng.
Do khuôn khổ của bài viết có hạn, lại khó diễn được đầy đủ những thế biến như trong các tài liệu chuyên môn, nên Webthethao chỉ xin đưa ra những trao đổi mang tính gợi mở, một cách hệ thống, giúp bạn đọc có thể tự nghiên cứu sâu hơn...
Bàn cờ và cách ghi nước đi
Để đọc được biên bản các ván cờ (qua đó đọc, hiểu được tài liệu chuyên môn), trước tiên bạn cần nắm vững nguyên tắc đọc – ghi biên bản.
Hình vẽ căn bản bàn cờ được chia thành các đường dọc ("lộ") đánh số từ 1-9 từ phải qua của mỗi bên. Ví dụ đường số 1 của bên Tiên (quy ước là bên Đỏ) tương ứng với đường số 9 của bên Hậu (quy ước là bên Đen). Như vậy, trong hình cờ ban đầu, bên Đỏ hiện có các quân Xe ở lộ 1 gọi là Xe 1 (viết tắt là X1) và Xe ở lộ 9 (X9); Mã ở lộ 2 (M2) và lộ 8 (M8); Tượng ở lộ 3 (T3) và lộ 7 (T7); Sĩ ở lộ 4 (S4) và lộ 6 (S6); Tướng ở lộ 5 (Tg5); Pháo ở lộ 2 (P2) và lộ 8 (P8) cùng 5 quân Tốt (một số sách còn gọi là "Binh", viết tắt là B, hoặc "Chốt", viết tắt là C) ở các lộ 1, 3, 5, 7, 9. Theo đó, chúng ta quy ước viết tắt là "Binh" thì sẽ ghi các quân thành B1, B3, B5, B7 và B9; còn theo một số sách hoặc tùy kỳ thủ gọi là "Chốt" thì sẽ ghi thành C1, C3, C5, C7, C9. Cách ghi cho bên Đen cũng tương tự.
Quy ước ký hiệu của bàn cờ tướng
Ký hiệu nước đi sẽ là sự kết hợp giữa ký hiệu của vị trí các quân kèm theo ký hiệu di chuyển. Theo đó, nếu quân đi ngang gọi là "bình", viết tắt là "-"; quân đi hướng về phía trước gọi là "tiến" (viết tắt là "."), còn quân đi lùi về phía sau gọi là "thoái", viết tắt là "/". Khi ấy, nếu quân Pháo từ lộ 2 đóng vào đầu (đường chính giữa bàn cờ) thì sẽ đọc là "Pháo 2 bình 5", một số sách sẽ viết đầy đủ như trên, hoặc ghi tắt là P2-5. Còn nếu quân Pháo đang ở vị trí ban đầu (lộ 2), tiến về phía trước, lên 4 nước, ngang với hàng Tốt ban đầu của đối phương thì chúng ta sẽ ghi là "P2.4".... Nếu quân Mã từ lộ 2 tiến lên lộ 3, sát với quân Pháo 2, thì sẽ đọc là "Mã 2 tiến 3", viết tắt là M2.3. Nếu quân Tượng từ lộ 3, tiến lên lộ 5, đọc là "tượng 3 tiến 5", viết tắt là T3.5. Nếu quân Tượng sau đó lại lui từ lộ 5 về lộ 3 thì sẽ ghi là T5/3.
Mỗi nước đi được đánh số thứ tự, bao gồm đầy đủ cả lượt đi của 2 bên; trong đó, bên đi Tiên ghi trước, đi Hậu ghi sau. Ví dụ: "1/ P2-5 M8.7".
Thế trận Pháo đầu đối Bình phong Mã
"Bình phong Mã" là cách bố trí 2 Mã lên chính diện hướng vào trong (M2.3 và M8.7) nhằm mục đích trước mắt là vừa bảo vệ Tốt đầu, khi cần có thể liên kết với nhau bằng cách thoái 1 trong 2 quân Mã về cung (M3/5 hoặc M7/5), hoặc sau khi tiến Tốt đầu lên, thì tạo liên kết Mã ở phía trên (M3.5 hoặc M7.5) thay vì phải "hồi cung" (làm cản trở sự phát triển của các quân Sĩ). Chúng ta thấy "Bình phong Mã" tạo thế liên kết quân, vì quân Mã ở lộ 2 sẽ có sự bảo vệ của quân Pháo ở lộ 8 và ngược lại. Những biến hóa của "Bình phong Mã" cũng vô cùng đa dạng, nên được cho là thế trận phổ biến, tiêu biểu bậc nhất trong nhóm các Khai cuộc mang tính chắc chắn cho bên đi Hậu để chống lại Pháo đầu.
Có thể thấy ngay ban đầu cả 2 quân Mã đều bị cản bởi 2 quân Tốt (hay Binh) ở phía trên, nên để giúp chúng cơ động, trong quá trình thực hiện các nước Khai cuộc, bên Hậu sẽ tranh thủ tiến 1 trong 2 quân Tốt ấy lên (B3.1 hoặc B7.1). Mỗi nước đi lại có thể dẫn ván cờ đi theo một chiều hướng phát triển khác hẳn. Các nguồn tài liệu chỉ ra rằng, trong lịch sử cờ tướng, nước tiến Binh 3 (B3.1) được nghiên cứu từ trước, nên thế trận Bình phong Mã tiến Binh 3" được gọi là "Bình phong Mã cổ điển". Còn nước B7.1 là dấu hiệu nhận biết của thế trận "Bình phong Mã hiện đại".
Tới đây xin được cùng bàn luận về hình cờ căn bản của đối cuộc "Pháo đầu đối Bình phong Mã cổ điển". Hình cờ sau được hình thành sau 4 nước đi đầu tiên: 1/ P2-5 M8.7, 2/ M2.3 M2.3, 3/ X1-2 X9-8, 4/ B3.1 B3.1.
Hình cờ căn bản của thế trận Pháo đầu đối Bình phong Mã
Nếu như 3 nước đầu của bên Tiên (vào pháo đầu, lên Mã phải, ra Xe phải) được cho là tối ưu và thông dụng nhất của bên sử dụng Pháo đầu thì 3 nước đối phó của bên Hậu (lên 2 Mã trong rồi xuất Xe bảo vệ Pháo), còn gọi là "Bình phong Mã tròn" cũng vậy. Biến hóa tiếp theo xuất hiện từ nước thứ 4 khi bên Tiên chơi B3.1 nhằm vừa mở đường cho Mã 3 của mình, vừa cản trở Binh 7 của đối phương (gián tiếp cản trở sự phát triển của Mã 7 bên Đen), khi ấy bên Hậu cũng lập tức chơi B3.1 nhằm mở đường cho Mã ở lộ 3, vừa cản trở lại phát triển của quân Binh 7 bên Đỏ.
Chỉ sau 4 nước đi, nhưng có thể nhận đấy đôi bên vẫn giữ được hình thế vững chắc, cân bằng, và bên Đỏ chỉ có duy nhất lợi thế đi trước mà thôi.
Thế kỷ 17, trong "bí kíp" mang tên "Mai Hoa Phổ" rất nổi tiếng của tác giả Vương Tái Việt, nghiên cứu sâu về cách chơi Bình phong Mã chống Pháo đầu tuần hà Xe (X2.4) của bên Tiên (thay vì B3.1). Theo đó, bên Hậu chủ động đẩy Binh 3 sớm trước khi hình thành Bình phong Mã, sau đó chủ động "phế quân", dẫn dụ đối phương rơi vào "thiên la địa võng" để rồi tổ chức phản công cực kỳ sắc bén. Mới hay ngay từ cách đây 4 thế kỷ, thế trận "Bình phong Mã" đã hàm chứa những biến hóa thật sâu sắc, khó lường. Các nhà nghiên cứu xếp cách chơi của Mai Hoa Phổ vào dạng thức "Khai cuộc cạm bẫy", trong đó tận dụng tối đa sai lầm về phán đoán hình thế của bên Tiên để đưa ra những đòn phản tuyệt đẹp của bên Hậu.
(Còn tiếp)
Real Madrid và Dortmund sẽ tạo nên trận chung kết Champions League 2023/24 đầy hấp dẫn sau khi vượt qua những chướng ngại khổng lồ.
Đã giành 2 danh hiệu, các cầu thủ Real Madrid đang đứng trước cơ hội kiếm được khoản tiền thưởng khổng lồ nếu vô địch Champions League.
Slayder được cho là sẽ rời Việt Nam để xuất ngoại trong thời gian tới. Tuy nhiên, điểm đến tiếp theo của siêu xạ thủ lại khiến nhiều người bất ngờ.
Joselu lập cú đúp trong những phút cuối để giúp Real Madrid có mặt ở chung kết Champions League. Bị nhiều người nghi ngờ nhưng anh đã đi vào lịch sử.
Danh sách ghi bàn Champions League 2023/24 chứng kiến Harry Kane vươn lên dẫn đầu sau khi lập công cho Bayern Munich trước Real Madrid ở lượt đi bán kết.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Conference League, bao gồm cuộc đối đầu Leverkusen vs AS Roma.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Conference League, bao gồm cuộc đối đầu Atalanta vs Marseille.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết Conference League, bao gồm cuộc đối đầu Olympiacos vs Aston Villa.
Đội hình dự kiến trận đấu giữa Real Madrid và Bayern thuộc vòng bán kết Champions League lúc 2h00 ngày 9/5. Cập nhật đội hình trận Real Madrid vs Bayern.
Trực tiếp giải billiards UK Open Championship năm 2024 hôm nay. Cập nhật link xem trực tuyến giải billiards UK Open Championship mới nhất.
Dù được đánh giá là ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch AVC Challenge Cup nhưng thực tế bóng chuyền nữ Indonesia lại không có nhiều sự chuẩn bị cho giải đấu này.
Đội trưởng Geleximco Thái Bình Nguyễn Thị Uyên tiếp tục là cái tên được LP Bank Ninh Bình lựa chọn cho cúp VTV9 Bình Điền.
Nhã Phương, bà xã của nghệ sĩ Trường Giang, vừa hoàn thành đường chạy 10km chỉ trong 55 phút, xóa tan những nghi ngờ cô không thể hoàn thành 21km trước đó tại một giải chạy ở TPHCM.
Trận boxing hạng nặng kinh điển thế giới nhằm tìm ra "nhà vô địch tuyệt đối" đầu tiên sau 25 năm: Tyson Fury vs Usyk sẽ chứng kiến 6 chiếc đai hiện diện.
CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh không thể tạo nên bất ngờ trước biến cố lớn của đội bóng và nhận thất bại trên sân của Bình Định ở vòng 17 V.League 2023/24.
Với những ngôi sao tốt nhất hiện tại, VTV Bình Điền Long An khiến NHM đặt nhiều kỳ vọng tại cúp VTV9 Bình Điền tới đây.
Một cô gái về nhất cuộc thi chạy bán marathon (21km) sau khi vượt qua hơn 8000 người khác, trong khi đang mang bầu ở tuần thứ 23…
Tấm thẻ đỏ của Vũ Văn Thanh là bước ngoặt khiến CAHN nhận thất bại trên sân của Quảng Nam. Trận thua khiến đội bóng ngành công an có nguy cơ cao bị biến thành cựu vương.
Trận chung kết giữa đội tuyển bóng rổ nữ Việt Nam gặp Philippines tại SEA Games 32 sẽ là cuộc so tài được nhớ mãi, nơi những cô gái đã mang về tấm huy chương lịch sử.
Kết quả bóng đá vòng 17 V.League 2023/24 hôm nay. Cập nhật kqbd, bảng xếp hạng giải vô địch Quốc gia Việt Nam mùa giải 2023/24 mới nhất.
Thông tin cặp đấu, dự đoán và nhận định bóng rổ NBA Playoffs 2024 vòng 2, trận đấu giữa New York Knicks vs Indiana Pacers lúc 7h00 sáng ngày 9/5.
Giải bóng đá 7 người vô địch quốc gia mùa giải thứ 5 sẽ diễn ra tại khu miền Bắc, miền Trung - Tây Nguyên và miền Nam.
Ban kỷ luật Liên đoàn bóng đá Việt Nam đã ra án phạt đối với 5 cầu thủ Hồng Lĩnh Hà Tĩnh vừa bị bắt giữ vì sử dụng ma túy.
Nữ tuyển thủ bóng rổ Việt Nam từng giành huy chương vàng SEA Games 32 Trương Thảo Vy đã bị lật cổ chân phải, buộc phải vắng preseason cuối cùng ở WNBA trước mùa giải mới.
Bayern đang chuẩn bị thử thách trước Real Madrid để thực hiện mục tiêu lọt vào chung kết Champions League và thủ môn Neuer cũng sẵn sàng cho loạt luân lưu.
Công an Hà Tĩnh thông báo về việc phát hiện, bắt giữ 10 người tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; trong số đó có 5 cầu thủ CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.
Lịch thi đấu, trực tiếp billiards UK Open năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải billiards UK Open năm 2024 mới nhất.
Ngoài cựu cầu thủ bóng đá Troy Deeney, UK Open 2024 đã mời 2 bình luận viên billiards Jeremy Jones và Karl Boyes tranh tài, sau khi họ dự Scottish Open.
Xem trực tiếp MSI 2024. Cập nhật link xem trực tuyến Mid Season Invitational 2024 tổ chức tại Trung Quốc.
UK Open 2024 là giải 9 bóng diễn ra từ ngày 7-12/5 tại Telford International Centre, Anh. Đây là giải Open đầu tiên trong năm nay của World Nineball Tour.
Trực tiếp giải billiards UK Open Championship năm 2024 hôm nay. Cập nhật link xem trực tuyến giải billiards UK Open Championship mới nhất.
Bị đánh giá là đội bóng "non" về kinh nghiệm, Oklahoma City Thunder đang cho thấy điều ngược lại ở NBA Playoffs 2024 với 5 trận thắng liên tiếp.
Cleveland Cavaliers đã hứng chịu cơn thịnh nộ của đội đầu bảng Boston Celtics ở Game 1 loạt trận bán kết miền Đông NBA Playoffs 2024.
Ngôi sao chạy cánh của Malaysia Faisal Halim đã bị tạt a xít ở một trung tâm mua sắm tại Petaling Jaya và đang trải qua các ca phẫu thuật để chữa trị vết thương.
Nguyễn Thị Ánh Viên đang khiến hơn 732.000 người theo dõi mình trên TikTok nóng lòng chờ màn so tài hấp dẫn giữa cô và “Bệu Bé Bỏng”, người nổi tiếng với thói quen bơi ở sông Hồng bất chấp mọi thời tiết…
Trước trận đấu quan trọng với Islam Makhachev tại UFC 302, Dustin Poirier đã có sự so sánh với đàn anh của đối thủ mình từng chạm trán - Khabib Nurmagomedov.
Trung phong người Pháp Rudy Gobert vừa bỏ túi danh hiệu Defensive Player of The Year thứ tư trong sự nghiệp, đi vào lịch sử và quân bình kỷ lục NBA.
Dù đang xếp thứ hai và chỉ cần chờ cơ hội tranh đai, Cory Sandhagen vẫn lần thứ hai nhận lời với một đối thủ kém xa trên bảng xếp hạng - Umar Nurmagomedov.
PSG đã bị Dortmund loại ở bán kết Champions League sau thất bại trên sân nhà, kết cục của việc họ 6 lần đưa bóng trúng khung gỗ đối phương qua 2 lượt trận.
HLV Shin Tae Yong cùng U23 Indonesia đã đến Paris chuẩn bị cho trận play-off Olympic 2024 với một bầu không khí khá nặng nề.