Bạn tôi là N, một cô gái Huế, năng động và chịu chơi. Năm ngoái, N có đi chơi ở Tú Làn về, và nhờ có bạn, tôi biết đến Tú Làn Adventure Race. Để rồi những ngày sau này, tôi hay có cái suy nghĩ, tuổi thanh xuân mình phải có ít nhất một lần đi race ở Tú Làn. Ý nghĩ manh nha, rồi hè qua, rồi đông tới. Tôi cứ đem cái ý nghĩ ấy ủ rơm trong bụng, đi chơi ở nơi nào, tôi cũng sẽ nhìn ngó coi bạn chơi chung có biết về cuộc đua ấy hay không, để tập tành rủ nhóm, cho có ban bệ, có lớp lang? 

Những cuộc lại qua, những con đường mới, những gương mặt người. Có đôi khi tôi nghĩ, hay mình bỏ cuộc cho rồi, vì bạn bè mình, kiểu ai cũng muốn đi, cũng háo hức, nghe kể thì mê lắm, nhưng để buông một vài thứ xuống, nắm cái vé đi Tú Làn Race, thì bạn tôi ít người làm được. Tôi cứ thui thủi, làm việc ở tỉnh nhà, nhỏ lẻ mù xa, nên nói đến đi chơi, ai cũng chợn. 

Nhưng rồi duyên phận, những ngày quyết buông bỏ và gửi yêu cầu cho chị trưởng nhóm, cũng trôi qua. Tôi nhớ chị có viết, trên trang mặt sách của Tú Làn, rằng chị không tìm người giỏi, chị không cần người quá máu me, chỉ cần yêu và chơi hết mình. Những cái đó thì tôi có, tôi gửi “request” nói chị cho em chơi chung với nha. Chắc là chị cũng đắn đo lắm, vì nhóm đa phần ở Hà Nội, làm gì, tập gì cũng có nhau, lọt xọt mình tôi cũng khó. Nhưng như chị bảo, đến trước là lợi thế. Và tôi vào Team GOT, như duyên phận.

Lúc đó, khoảng tháng 12, ăn tết xong, vào giai đoạn nước rút. Nhóm tôi, cũng vậy, có một vài người xin rút. Buông tay ra rồi, thì phải tìm người mới, trám vô. Tôi đôi lần suy nghĩ, hay mình cũng rút luôn vậy. Cập nhật hình ảnh mọi người tập luyện, rồi chạy bộ, rồi chơi Sasuke, tôi thấy vía mình thê thảm và cô đơn dễ sợ. Tôi nhắn với chị Thúy, nói chị yên tâm đi, em không rút đâu. Vừa để động viên mình, vừa đẩy tinh thần cho chị. Thì bởi, ai biểu tôi đã lỡ thương quá Tú Làn ơi.

Tháng giêng tôi đi Pháp, sau Tết. Đợt đó về, tôi như bừng khỏi cơn mộng mị. Mỗi ngày đều chăm chỉ dậy sớm, sáng đi bơi, chiều chạy bộ. Tôi dạng văn nhược, đi làm văn phòng, ngoài số má sổ sách, tôi chẳng còn biết làm gì hết. Má tôi nói, con trai bà chả làm gì được, hát còn không ra hơi, mà đi đua, coi sao đặng? Tôi cũng hết cách, quãng đó, tôi như cuồng vận động, chạy và bơi, nghĩ rằng dời núi và lấp biển, chỉ cách mình có một sải tay, là làm được. Bởi nhóm tôi ngoài kia, mọi người chơi lớn, thuê thuyền tập chèo rất bài bản. Có một anh chuyên chơi trò đu dây, một anh nữa thì vận động thể thao chơi đua xe, một bé nữa thì chạy bộ, anh khác để tóc dài lòa xòa, tôi cứ nghĩ ai tóc dài đều khỏe. Những anh chị trong nhóm, là động lực để tôi cố gắng, kiểu gì, mình cũng không thể nào là gánh nặng của mọi người. 

Tháng hai qua, tháng ba tới. Và ngày đua cũng tới. Nhóm tôi, chắc là nhóm ít tương tác nhau trên trang mặt sách nhất, nhưng điều đó đâu có nghĩa rằng, chúng tôi không thương nhau. Và bằng một cách nào đó, cả team chúng tôi đều thương nhau thiệt, ơi Tú Làn.

Không thương sao cho được, bởi cảnh sắc của nơi này. Tú Làn với trùng trùng núi non hùng vĩ, bình yên làm sao cái cảnh dòng sông nước êm chảy xuôi những ngày lặng gió. Tháng ba lúa chín, tháng ba ngô bắp còn ướt rượt hơi sương. Tôi nhớ hoài cái cảnh thả xuôi thuyền theo dòng nước, hai tay vẫn không ngơi nghỉ dặm mái chèo, và trước mắt là những dãy núi mờ xa, bầy trẻ thơ hồn nhiên dõi theo, thả vào gió nước những ánh nhìn mê mải, và nụ cười hiền hậu của những người dân Tân Hóa, giọng địa phương đặc sệt và cái siết chặt tay của đồng đội trước giờ xuất phát. 

Ngày đua đầu tiên, GOT team cũng sung sức lắm, giải mật thư, lắc tay chèo, trùng trùng vượt sóng. Nhưng giữa dòng, chợt nhận ra mình thiệt nhỏ bé giữa những bạn chơi này, và lọt thỏm giữa thiên nhiên Tân Hóa quá đỗi tuyệt vời này. Chèo vẫn không buông, nhưng thay vì mải mê chinh chiến, mình chuyển qua tận hưởng từng giây phút của cuộc chơi này. Nào có ai đi đua mà hai thuyền dừng lại chờ nhau, và chuyền tay đưa nhau miếng bánh mì bở rạc vì ngậm nước, miếng bánh Chocopie cũng ngọt ngào, trái chuối èo uột cũng tự nhiên bắt ngon. Tôi không quan tâm đội khác nữa, chỉ còn lại đội của mình, và giữa dòng sông Rào Nan cất lên câu vọng cổ, ngọt đứt cả ruột chỉ để kể về một đôi chiếu cưới, lỡ duyên nơi miệt Cà Mau xa xôi mút chỉ, ai biểu thương tui mà không nói, ai biểu làm chi nên chiếu vắng hơi người. 

Trời ngả về tây và thuyền tôi cập bến. Nhớ hoài những cái chìa tay hè nhau đẩy thuyền lên bến, đội nào nhóm nào rồi cũng cập bến thôi. Niềm vui, những cái siết tay, cái ôm cũng hòa trong mồ hôi và mùi ẩm nước. Nhưng kệ, chúng tôi đi bộ sau một ngày dài ôm mái chèo, chưa bao giờ thấy team mình gần gũi đến thế. Khác nhau về phương ngữ, khác nhau về khẩu vị, tuổi tác, quan điểm sống có là gì. Mình là người chung một đội mà. Và người chung một đội, là để thương, nhe Tú Làn. Tú Làn đón chúng tôi bằng cơn mưa rào nhẹ của ngày đua đầu tiên, mưa nhỏ nhẹ lắm, để không phân biệt được, áo mình hôm kia ướt, vì mưa hay vì lúc cả thuyền trượt giữa dòng sông đoạn nước chảy siết. 

Sáng ngày đua thứ hai, trời ầng ậng nước phía chân trời xa, khuất sau dãy núi. Tôi nhìn bầu trời, nói trong bụng chắc rồi sẽ ổn hơn thôi. Và trời ổn hơn thiệt, từng đội lần lượt xuất phát trong cái bầu không khí trong lành đẫm hơi nước ấy. Nhưng trời không mưa, chỉ có đường đi thì lầy lội và trơn thôi. Có những đoạn, chúng tôi không còn đi nữa, trực tiếp trượt thẳng xuống, mông è xuống đất và cứ duỗi theo đoạn dốc ngoằn nghèo mà xuống. 

Nhóm chúng tôi xuất phát thứ ba, và đủng đỉnh đợi đội xuất phát đầu tiên bắt kịp ở đâu đó đoạn chuẩn bị vượt suối để vào Hang Hung Ton. Nhóm mình tự nhận là bánh bèo rồi, nên đua thì mình cứ đua thôi, nhưng đoạn này khó quá thì mình tay tìm tay níu tay nhau vượt qua hết, qua suối cũng thế, qua khe cũng vậy, qua đèo cũng vậy luôn. Mình cứ như đang lạc giữa một chốn nào đó có sông núi hữu tình, và cảnh đàn bò mải mê gặm cỏ giữa trời chiều ủ ê gió, bầy bắp non tơ với những trảng cỏ ngút ngàn, chỉ việc vượt qua lòng suối nhỏ đã đủ mát rượi cả tâm hồn. Nên chín bỏ làm mười vì có đôi khi giữa cuộc đua này, team mình như ngừng lại, dẹp hết không đua nữa, chỉ còn lại phút giây hòa nào vào thiên nhiên an yên và bình dị của nơi này. Lúc nhảy xuống lòng sông ngầm vượt qua Hung Ton, tôi nói với vìa mình rằng thôi không đua nữa, chỉ đi chơi thôi. Đi chơi, vì đã thương nhiều lắm luôn rồi ơi Tú Làn.

GOT team có một anh họa sỹ, tối hay ôm đàn hát vống mấy bài tình ca, GOT team có một chị trưởng nhóm vui tính lắm, nói nhanh ơi là nhanh và chịu chơi nữa. Nhóm chúng tôi có ông thần mặt sắt, mấy lúc chúng tôi - bọn trẻ con lơi mái chèo, là anh lại la, biểu chèo mạnh tay lên các em ơi. Nhóm tôi có cậu cameraman xông pha lắm, đoạn nào khó là bạn nhảy xuống chơi hết. Và cô em gái người nhỏ xíu mà chạy không thua ai, cậu em trai nhỏ bự con mà hiền ngoan chỉ cười lỏn lẻn mỗi bận mấy người lớn khác ăn hiếp. Hai anh bạn thân một người tóc dài và một người tóc ngắn nhất hội. Có chị tiểu thư và một cô gái còn tiểu thư hơn, team tát nước và team chốt đoàn.

Mười người, có quen biết gì nhau đâu nhưng nhờ duyên Tú Làn, nên về chung một đội. Chúng tôi ngồi chung mâm trong cái đêm khai hội, chia nhau ly rượu quê giữa mịt mùng Minh Hóa - cái đêm vào nhà người dân địa phương ăn ké bữa cơm chiều. Hay cái ngày chia tay nhau ăn chung bát bún mà thỏ thẻ, chắc rồi mình sẽ nhớ nhau nhiều. Nhớ nhau nhiều vì ai biết đâu tìm thấy được nhau là duyên, và chơi chung trong một cuộc đua đáng nhớ như thế này, lại là duyên từ đời thuở nào. Tôi vẫn nhớ những gương mặt khác, rạng ngời mà âm ỉ, như đội Kong toàn người hổng có bình thường - khỏe vãi chưởng, VCL là mấy anh chị lớn khác - rất quyết tâm, rất bài bản. 6789 thì vui ơi là vui, lúc nào cũng nhiệt tình và giúp đỡ mọi người. Saigonese, ôi đội hàng xóm, tụi mình cùng dắt nhau về đích áp chót. MNS toàn trai xinh và gái đẹp. 

Hàn Quốc Bạn ơi có bác nào ngủ cạnh lều ngáy còn to hơn muỗi kêu nữa. Bia Sài Gòn thì thôi khỏi nói, quậy banh nóc mà sau đua về, hổng thấy tin tức rời rạc rơi ra. Đội Jetstar, bay cùng chuyến và lúc nào cũng nổi bật bởi branding tốt. Làm sao mà quên được đội Hắc tuộc, có một kỷ niệm vui rằng thì là ngày về, chúng tôi có ghé lại Đồng Hới, người phờ phạc và ủ rủ, nhưng người dân họ nhận ra ngay, họ bảo các cô cậu này đi chung với mấy cô gái nàng tiên cá này. Khâm phục vì sự cố gắng và tinh thần đua tuyệt đỉnh của mười cô gái, lúc ở sân bay, xem các chị tập yoga cũng vui, cả mắt, cả tai. Và còn đội ngũ Me chua đất nữa, rất chuyên nghiệp và nhiệt tình. Cảm ơn các anh chị đã tổ chức một cuộc đua tuyệt vời như thế này. Để chúng tôi được sống, được trải nghiệm, được đua và chơi hết mình, và được thương, cả Tú Làn này.

Ngày về mưa bịt bùng, bù lại cho hai ngày đua trời chỉ thỉnh thoảng nhễu vài giọt nước. Tụi mình chia nhau đi đến tận nhà của bà con để trao tặng những căn nhà nổi. Để hiểu hơn về một vùng trũng quê nghèo, mỗi năm lại oằn mình với những trận lụt đọa đày của thiên nhiên. Năm đi qua, tháng đi qua, chắc chắn căn nhà nổi ấy sẽ không thể nào trụ mãi mãi. Chỉ có lòng người là ở lại. 

Tôi cứ hoài nhớ ánh mắt của cô chủ nhà, ánh nhìn hoang hoải, ngồi bên bệ cửa ngóng về phía xa. Tôi dẹp hết lại ký ức, về ngày đầu tiên chèo thuyền trên sông Rào Nan, về ngày thứ hai vượt suối, vượt núi, qua đèo, qua hang khô, qua hang ướt, chỉ còn lại cái tình của những người dành cho nhau. Ai biết lời yêu nói như thế nào, nhưng liệu rằng đã đủ, để nói thương và yêu Tú Làn cùng tất cả mọi người bằng những lời được nhỏ ra từ trang giấy này hay không? Hay chỉ cần biết, thương là thương, thế thôi, Tú Làn?

Ảnh: Bảo Khánh - Thịnh Nguyễn