Trong những năm gần đây, bóng rổ 3x3 đã được phổ biến rộng rãi và dần tìm được chỗ đứng trong cộng đồng người chơi bóng rổ trên cả nước.

Không chỉ dừng lại ở các sân chơi phong trào, thể thức đấu bóng rổ đặc biệt này đã ngày một trở nên chuyên nghiệp hơn, có chất lượng chuyên môn cao hơn. 

Với số lượng người chơi tăng cao, các giải đấu cũng được tổ chức ngày một nhiều.

Từ các giải phong trào, bán chuyên đến những giải đấu vô địch thành phố hay giải 3x3 Vô địch quốc gia đều đã xuất hiện.

Dẫu vậy, không có thành tựu nào đáng chú ý hơn việc đội tuyển bóng rổ 3x3 nam Việt Nam đã đoạt huy chương đồng tại SEA Games 30, một trong hai bộ huy chương lịch sử của bóng rổ Việt Nam tại đấu trường khu vực.

Bùng nổ trong thời gian gần đây, nhưng thực chất bóng rổ 3x3 gần như đã ăn vào máu của người chơi bóng rổ từ rất lâu rồi.

Vì điều kiện sân bãi khó khăn nên từ thập niên 90, những trận đấu trên diện tích nửa sân, chỉ cần 1 rổ đã ngày một phổ biến. Đội chơi bao gồm 3 thành viên và cứ thắng trận, họ sẽ được ở lại đấu tiếp.

Cũng chính vì sự đơn giản trong cách thức thi đấu, bóng rổ 3x3 cực kỳ dễ tiếp cận với những người mới tiếp xúc với trái bóng cam.

Và từ một thể thức chơi bóng rổ mang tính... thiếu thốn, bóng rổ 3x3 cứ thế gây nghiện cho người chơi ở mọi độ tuổi.

Các cầu thủ vẫn thường tập luyện và thi đấu ở nội dung 5x5, nhưng thực chất họ lại dành rất nhiều thời gian để đánh bóng rổ 3x3. Điều này cho thấy 3x3 đang phát triển mạnh mẽ như thế nào.

Hoà vào mục tiêu chung là phát triển bóng rổ trên toàn cầu và lan toả tầm ảnh hưởng của trái bóng cam lên mọi ngõ ngách của thế giới, Liên đoàn Bóng rổ Quốc tế (FIBA) đã lập ra một bộ luật riêng cùng hệ thống và thể thức thi đấu thống nhất cho nội dung thi đấu bóng rổ 3x3.

Nhận thấy rằng bóng rổ 3x3 là phương tiện truyền bá bóng rổ nhanh và mạnh mẽ nhất, FIBA cũng triển khai các chiến dịch phổ cập “bóng rổ 3x3 chuyên nghiệp” cho các quốc gia thành viên, giúp họ thúc đẩy việc phát triển phong trào bóng rổ.

Tại Việt Nam, việc làm này được thấy khá rõ trong khoảng 3 năm trở lại đây, khoảng thời gian nội dung thi đấu 3x3 xuất hiện ngày một dày đặc và vượt xa số lượng giải đấu 5x5 truyền thống.

Sự phát triển của hệ thống giải đấu 3x3 trên toàn quốc

Ở cấp độ phong trào, gần như mọi tỉnh thành có phong trào bóng rổ đều đã tổ chức các giải 3x3 ở nhiều lứa tuổi. 

Tại các địa phương mạnh về bóng rổ như TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội hay Đà Nẵng, các giải 3x3 ở cấp độ phong trào được tổ chức thường niên bởi Liên đoàn Bóng rổ TP.HCM, Hội bóng rổ không chuyên Hà Nội (kể từ năm nay là Liên đoàn Bóng rổ Hà Nội) hay Hội bóng rổ Đà Nẵng.

Song song đó, rất nhiều giải 3x3 cũng xuất hiện để dành riêng cho lứa tuổi học đường hay lứa tuổi trẻ (U19 hoặc U23).

Ngoài ra các tỉnh thành khác cũng từng tổ chức giải 3x3 chú trọng vào lứa tuổi học sinh - sinh viên như Cần Thơ, Bình Dương, Biên Hoà, Ninh Thuận, Khánh Hoà, Huế, Nghệ An, Hà Tĩnh, Sơn La, Lào Cai...

Lên tầm quốc gia, Liên đoàn Bóng rổ Việt Nam hiện nay có 2 giải đấu bao gồm Giải Bóng rổ 3x3 Vô địch quốc gia và nội dung 3x3 thuộc Giải Vô địch Bóng rổ trẻ quốc gia.

Cả hai đều được tổ chức thường niên và là sân chơi được các tỉnh thành chờ đón.

Nhận thấy sức hấp dẫn mà bóng rổ 3x3 mang lại, Giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam VBA đã lên kế hoạch tổ chức nội dung thi đấu 3x3, tách biệt với nội dung 5x5 truyền thống.

Mang đầy đủ yếu tố nội binh, Việt kiều và ngoại binh, nội dung 3x3 của VBA hứa hẹn sẽ vô cùng hấp dẫn. Tuy nhiên theo tình hình hiện nay, VBA 3x3 đã bị huỷ vì ảnh hưởng của COVID-19.

Ở tầng cao hơn, bóng rổ 3x3 Việt Nam hiện nay đã vươn đến tầm khu vực.

Ngoài thành tích nổi trội là Huy chương đồng SEA Games 30 tại "thánh địa bóng rổ" Philippines, Việt Nam trong hai năm qua đã nhiều lần cử đội tham gia thi đấu tại các giải 3x3 quốc tế ở Trung Quốc, Philippines, Thái Lan, Indonesia...

Ra đời lâu năm và có xuất phát điểm là một thể thức thi đấu có phần nghiệp dư, nhưng bóng rổ 3x3 đã phát triển vô cùng mạnh mẽ, đặc biệt là trong thập niên 2010.

Những con số không hề nói dối khi nghiên cứu của Trường Kinh doanh ESSEC do Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) ủy nhiệm, bóng rổ 3x3 là môn thể thao đồng đội phổ biến nhất thế giới.

Cũng chính vì lý do này, IOC đã chính thức đưa bóng rổ 3x3 trở thành một nội dung thi đấu chính thức ở Thế Vận Hội mùa Hè kể từ năm 2020, đặt một cột mốc hoàn toàn mới để các quốc gia phấn đấu cho tấm huy chương vàng danh giá tại Olympic.