Quýt làm, cam chịu

Câu hỏi Copa America năm thứ 100 liệu có diễn ra giờ trở thành câu chuyện được nói đến nhiều nhất tại Nam Mỹ trong suốt 3 tháng qua. Theo kế hoạch thì Copa America 2016 sẽ diễn ra ở Mỹ từ ngày 3 đến 26/6, nằm trong lịch thi đấu của FIFA và được xem là cầu nối thắt chặt mối quan hệ giữa Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) với Liên đoàn bóng đá Bắc, Trung Mỹ và Caribbean (CONCACAF).

Vậy nhưng, đó là trước lúc những sự kiện xảy ra trong tháng 5 khi Bộ Tư pháp Mỹ ra cáo trạng kết tội 14 quan chức của CONMEBOL và CONCACAF. Tội danh chính là gian lận trong những hợp đồng truyền hình và thương mại tại các giải quốc tế trong khu vực.

Cuộc điều tra đã dẫn đến việc cảnh sát Thụy Sĩ, vào ngày 27/05 ở Zurich, bắt giữ Jeffrey Webb và Eugenio Figueredo, lúc đó là Chủ tịch CONCACAF và CONMEBOL, đồng thời cũng là Phó Chủ tịch FIFA. Trong khi Webb chấp nhận dẫn độ về Mỹ, Figueredo vẫn bị giam ở Thụy Sĩ. Ngoài ra, Bộ Tư pháp Mỹ đang tìm cách dẫn độ một cựu Chủ tịch của CONMEBOL là Nicolas Leoz.

Vì thế, dù xem đây là một scandal của FIFA, thực tế phạm vi vụ việc lại mang tính chất địa phương. Nhiều sai phạm đã được tìm thấy trong mối quan hệ giữa các hãng truyền hình Mỹ Latin và những quan chức bóng đá khu vực. Cụ thể hơn, bản quyền truyền hình các giải quốc tế của khu vực được bán với giá thấp hơn giá thị trường và đổi lại, nhiều quan chức bóng đá ăn tiền hối lộ. Và khu vực được nói đến ở đây là CONCACAF và CONMEBOL, những khu vực có liên quan đến Copa America tròn 100 năm tuổi.

16 đội chơi ở đâu?

Không như những lần trước, Copa America 2016 sẽ gồm 10 đội tuyển của Nam Mỹ và 6 đội tuyển khách mời từ CONCACAF. Mặc dù vậy, chỉ 9 tháng trước ngày khai mạc, công tác tổ chức Copa America 2016 vẫn chưa đâu vào đâu. Bên cạnh những rắc rối về mặt pháp lý là một nghi ngờ rất thực tế; liệu các đội tuyển thực sự muốn Copa America năm thứ 100 diễn ra?

Dĩ nhiên là CONMEBOL rất muốn như vậy. Sau cùng thì 2016 đánh dấu 100 năm ngày Copa America ra đời và người Nam Mỹ có quyền tự hào về giải vô địch cấp châu lục lâu đời nhất thế giới. “Chúng tôi muốn tổ chức Copa America 2016”, Chủ tịch CONMEBOL là Juan Angel Napout cho một đài phát thanh của Paraguay biết rõ suy nghĩ của ông. “Dấu mốc 100 năm là rất quan trọng và nên được tổ chức hoành tráng”, Napout nói. “Chúng tôi đã thảo luận với người của CONCACAF và vẫn tiếp tục thảo luận. Thế nhưng, chúng tôi hiểu rằng chúng tôi không buộc bất cứ ai làm điều gì…”.

Không có gì ngạc nhiên, những bình luận của Napout dẫn đến các đồn đoán và nhiều dự báo cho biết Mỹ không muốn liên quan gì đến Copa America 2016, cả trong việc tổ chức và tham gia. Colombia và Ecuador vì thế được xem như những địa điểm thay thế, mặc dù điều này nhanh chóng được Luis Chiriboga, Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Ecuador, phủ nhận.

Tình hình bỗng trở nên nghiêm trọng hơn dự đoán ban đầu. Thực tế trước đó, người ta luôn hoài nghi về kế hoạch tổ chức Copa America 2016 ở Mỹ, ngay cả khi tất cả đều biết sự ra đời của giải vào năm 1916 có một ý nghĩa rất lớn trong sự phát triển của bóng đá thế giới. Được tổ chức hai năm một lần, Copa America đã thúc đẩy bóng đá của khu vực Nam Mỹ, đặc biệt tại Argentina, Uruguay và Brazil.

Bảo vệ niềm tự hào

Và không quá lời nếu nói rằng đã có sợi dây được nối trực tiếp giữa sự ra đời của Copa America và World Cup đầu tiên chỉ sau 14 năm. Nhờ kinh nghiệm ở Copa America, Uruguay đã làm tất cả bất ngờ khi giành HCV tại Olympic Paris 1924. 4 năm sau, họ tiếp tục chiến thắng ở Amsterdam, còn Argentina giành HCB.

Cả thế giới ngạc nhiên. Chưa bao giờ họ được chứng kiến thứ bóng đá nghệ thuật như vậy. Cộng với việc các cầu thủ chuyên nghiệp của Anh bị cấm tham dự Olympic, người ta cho rằng cần phải thành lập một giải đấu cho tất cả để tìm ra đội bóng xuất sắc nhất. Vì vậy World Cup ra đời.

Copa America đầu tiên vì thế có một ý nghĩa đặc biệt với bóng đá Nam Mỹ và là lý do để họ tự hào. Điều này giải thích tại sao việc tổ chức một sự kiện mang tính 100 năm ở Mỹ sẽ khiến người Nam Mỹ cảm thấy họ như bị tước bỏ mất điều gì đó thiêng liêng.

Tuy vậy, rắc rối cho CONMEBOL ngoài chuyện quốc gia sẽ được chọn là chủ nhà của Copa America 2016, họ đang lo sợ giải sẽ vắt kiệt sức của các cầu thủ. Năm 2014, Nam Mỹ có 6 đội tuyển tham dự World Cup. Năm 2015, Copa America diễn ra ở Chile. Một Copa America nữa vào năm 2016 đồng nghĩa nhiều cầu thủ của Brazil, Argentina, Uruguay, Chile… trong 3 năm liên tiếp không có đủ ngày nghỉ trong mùa hè. Đó là chưa nói đến việc Copa America 2016 diễn ra giữa chặng đường vòng loại World Cup 2018.

Rốt cuộc, trong khi CONMEBOL vẫn loay hoay với bài toán Copa America 2016 giữa scandal của FIFA, Peru là đội đầu tiên nghĩ đến vấn đề thể lực. Kế hoạch sơ bộ của họ cho Copa America 2016 là cử đội U23 tham dự. Nếu Brazil, Argentina hay Uruguay… cũng làm vậy thì trong trường hợp này, một Copa America 2016 chỉ gồm toàn những đội bóng trẻ, mang tính thử nghiệm đội hình không phải là cách hay nhất để kỷ niệm 100 năm giải vô địch lâu đời nhất thế giới.

Mạnh Hào

Bóng đá có mặt tại Nam Mỹ từ rất sớm khi những công nhân đường sắt của Anh mang trái bóng tới Argentina vào năm 1867. 20 năm sau, đội bóng đầu tiên của khu vực là Gimnasia y Esgrima de La Plata được thành lập tại Argentina (1887) và năm 1893, Liên đoàn bóng đá Argentina (AFA) cũng ra đời.